In de sessies die mensen bij mij volgen en in discussies over jaloezie zeg ik vaak:
Als je goed kijkt dan is “jaloezie” bijna nooit één gevoel. Het is bijna altijd een koffer(tje) met daarin soms wel 5 à 6 andere koffertjes, met hun eigen gewicht en inhoud (en al-dan-niet met handvat)…
Hans
Daar heb ik het er online eerder over gehad: Hoe krijg je grip op gevoel? en het wordt door veel mensen in workshops en therapiesessies vrijwel altijd als een bruikbare metafoor ervaren. Dus laat me even wat uitleggen over koffers en handvaten.
Wat gebeurt er als je de ‘koffer’ van “jaloezie” opent?
Een emotie heeft verschillende kanten. En één van de elementen in een emotie is het gevoel van die emotie. Dat is vaak een lichamelijke ervaring die je voelt bij een emotie. Het gevoel van onrust in mijn buik bij angst bijvoorbeeld, of de strakke kaak en de hoge adem wanneer ik boos ben. Het is allemaal een lichaamsgevoel met een bepaalde heftigheid, of lading. Het kan ook lichamelijk voelbaar zijn als richting omdat ik ergens iets over voel of naar iemand dat gevoel voel.
Een ander element van emotie is het label van die emotie. Wat is de naam van die emotie? Welk woord, of welke woorden passen het beste bij dat lichamelijk gevoel? Vaker gebruiken we niet-emotionele paraplu-begrippen om een gevoel dat we hebben aan te duiden: “ik voel mij gestrest”, bijvoorbeeld. Maar dan is het nog helemaal onduidelijk of dat je gestrest bent omdat je boos bent, bang bent, opgewonden bent of wat dan ook. Het is een onderdeel van emotionele intelligentie om het juiste woord te kunnen geven aan het gevoel dat je hebt. Dat maakt het namelijk makkelijker om met andere mensen handig te praten over die gevoelens die zijn ontstaan in bepaalde situaties. En laten we wel zijn, emoties spelen eigenlijk altijd tussen mensen. En wanneer ik weet welke emotie er speelt dan wordt het ineens een stuk makkelijker om handig met mijzelf en die ander om te gaan. Want we hebben voor emotioneel evenwicht eigenlijk bijna altijd de ander nodig. Wanneer ik iets wil doen aan mijn stress door boosheid moet ik misschien een conflict aangaan, wanneer ik gestrest ben door dat ik bang ben dan kan ik zoeken naar veiligheid bij mensen of ik kan samen met hen vluchten, en als mijn stress door niet-uitgeleefde opwinding ontstaat dan is het vaak toch echt het aller leukst om iets met anderen met mijn opwinding te doen, wanneer ik bedroefd ben zal ik waarschijnlijk het beste ontspannen als ik getroost wordt door iemand die veilig is… Je snapt wat ik bedoel als ik zeg: “emoties hebben expressie naar een ander nodig”.
De ‘koffer’-metafoor
Terug naaar de koffer-metafoor: het is simpel, wanneer ik een koffer draag zonder handvat, dan kan ik daar waarschijnlijk maar één tegelijkertijd van dragen. Wanneer ik het handvat van die koffer heb dan maakt dat intern mijn gevoel beter manipuleerbaar voor mijzelf. En ook extern naar anderen ben ik beter in staat om mijn gevoel expressie te geven. Een emotie-gevoel waar ik niet precies van weet wat ik nou eigenlijk voel, of een emotie gevoel dat ik een verkeerd label geef, dat is lastiger in het samenleven met anderen: “ik voel hier van alles bij maar ik weet even niet goed wat ik ermee moet”(…)
Maar als ik mijn koffers draag met het juiste handvat, dat stevig aan de koffer zit, dan kan ik er wel drie of vier tegelijkertijd dragen. “Dit maakt me boos maar ook wel verdrietig omdat je me hier <… vul het IETS in waar het om gaat… > niet geeft… en dat raakt me juist zo omdat ik van je hou”. Dat zijn gesprekken waar je verder mee komt!
Als we naar emoties kijken dan kennen we al uit andere lichaamsgerichte therapievormen dat het belangrijk is om aandacht te besteden aan de zogeheten “felt sense”. Je kunt de ‘shift’ leren voelen wanneer je de juiste symbolisering (vaak het juiste woord) vindt bij het gevoel in die situatie dat maakt het makkelijker om er over na te denken hoe je die emotie leert uiten en/of het antwoord van je omgeving op jouw emotie beter kunt accepteren. En niet alle emoties kunnen altijd expressie krijgen. Maar als je wet wat je voelt dan kan je het ook beter uithouden (zelf je eigen antwoord geven).
Een van die labels is “jaloezie
Als wij als kinkster koppel samen in de non-monogame speeltuin spelen, dan is de kans op “catching feelings” iets kleiner. Maar zeker wanneer je los van elkaar speelt dan is de kans daarop gewoon wat groter. En dat is aan de ene kant de kans op liefde en verliefdheid en aan de andere kant kan (zal) je ook het label jaloezie tegen komen als handvat op de gevoelens die je hebt. Dus als je daarvoor kiest, in open relaties of polyamorie dan maakt dat de wenselijkheid van gesprekken over gevoelens groter. Niet vanuit de gedachte dat je het eens moet zijn samen, maar dat je het in ieder geval samen over dingen ‘twees’ kan worden. Want één van de realtie-gevoelens waar je het soms maar lastig over ‘eens’ kan worden. dat is “jaloezie”.
Praten over jaloezie is juist zo lastig omdat het één van de emoties is die zo enorm hoog op de ‘overlevingsladder’ staan dat onze hersenstam onze werkelijkheid begint te bepalen. De Frenzy die dan ontstaat waarin we dingen als idioot belangrijk kunnen ervaren. Samen met Flight, Fight, Freeze (Fawn) & FeignDeath zijn het gevoelens in het rijtje ‘hersenstam F’s’ die -als we getriggered raken- ervoor zorgen dat we niet meer zo goed kunnen nadenken. Die F’s zijn gevoelens die ontstaan in situaties van onveiligheid, die ons overlevingsgedrag aanzetten. Frenzy is een gevoel met het bijbehorende gedrag naar voren schieten in situaties waarin we ‘te weinig’ krijgen (of lijken te krijgen). Er wordt zelfs veel gebruik van gemaakt in de reclame-wereld. “Nu echt voor het allerlaatste seizoen van de soldaat van Oranje” (10 jaar lang). En natuurlijk is het leuk om even naar dit aapje te kijken die in de stress schiet omdat het niet eerlijk wordt beloond voor zijn werk. Dat is natuurlijk echt iets voor dieren?
Maar wat denk je van het redelijk recentelijk voorbeeld van mensen die elkaar hard beginnen te slaan omdat er onvoldoende WC-papier leek te zijn.
Jaloezie in het dierenrijk
Die hele ‘hoek van gevoelens’ zoals oneerlijkheid, dreigend tekort, FOMO, unfairness, situaties als bestolen worden of situaties waarin we niet krijgen wat van ons had moeten zijn, het gevoel iets niet te verdienen, of de angst iets kwijt te raken… allemaal gevoelens waardoor we in een Frenzy schieten (wat mij betreft dus de 5e ‘F’ in het rijtje). En als jij of jouw partner in die Frenzy schieten dan kan het maar zo zijn dat er ineens niet meer zo goed over valt te praten omdat de neocortex ongeveer ‘uit’ staat (het denkdeel dat woorden geeft aan gevoelens, de toekomst voorspelt en in de toekomst met oplossingen moet komen van problemen.
En dat hele rijtje zojuist genoemde gevoelens maken het dus lastig om na te blijven denken en het zijn allemaal gevoelens die aan jaloezie gerelateerd kunnen zijn. En daar komt dus mijn belangrijkste stelling vandaan over jaloezie wanneer wij met jaloezie in onszelf of in onze partner moeten om gaan.
Tip -1-: verwacht dat degene met de jaloerse gevoelens af-en-toe even de redelijkheid verliest.
Hans
Wat is het label “jaloezie”?
Mede hierdoor wordt juist “jaloezie” vaak een ‘klont’ van situaties en halve meningen en verschillende gevoelens die allemaal niet goed worden onderzocht omdat ze allemaal onder de noemer “ik voel jaloezie” worden geschaard. En dat maakt het soms behoorlijk ingewikkeld als je inderdaad degelijk op zoek wilt gaan naar het handvat (lees het juist passende woord van dat gevoel).
Tip -2- Jaloezie is bijna nooit één emotie, het is vrijwel altijd een koffer vol met meerdere gevoelens
Hans
Jaloezie is een koffer met daarin soms wel 5 of 6 verschillende koffertjes zitten: angst voor verlating, onzekerheid, realistische verschillen in de romantische investering van aandacht, ideeën over verliefdheid en liefde, jeugd-ervaringen met de band tussen de ouders of de band met de ouders (attachment), FOMO, verlatingsangst, ondergewaardeerd gevoel, minderwaardigheidsgevoelens of andere twijfel aan eigenwaarde, angst voor tekorten in de toekomst, een reactie op daadwerkelijke oneerlijke verdeling, of een Frenzy waarneming van de relatie-realiteit etc. etc. Jeugdervaringen kunnen hier een rol in spelen, irreële verwachtingen kunnen hier een rol in spelen. Kortom: er is een hoop te onderzoeken als je op deze manier naar “jaloezie” aan gaat kijken.
Daardoor wordt die ‘jaloezie’-koffer veel te zwaar om het handig door het leven te dragen. En trekt het opgetelde gevoel een veel te zware tol op de levenskwaliteit.
Natuurlijk mag je eens goed kijken naar de dingen die jouw partner jou misschien niet geeft. En ik zeg niet dat er geen oneerlijkheid plaats vindt (listen to your gutfeelings please). Maar ik zie vaak wel dat er een hoop bij komt vanuit de eigen waarneming. En het grote voordeel daarvan is dat het binnen jezelf is. Daar kan je zelf dus dingen in veranderen. Jouw partner kan je alleen maar vragen te veranderen.
Tip -3- uiteindelijk wordt het leven als geheel toch wel lichter als we de ouwe onzin uit onze koffers halen die we met ons mee zeulen, alleen of -meestal- samen…
De interne jaloezie-koffertjes bekijken
Vaak is de eerste fase van dit proces wel een opluchting. Het gegeven dat de jaloezie eigenlijk niet zo groot en dwingend hoeft te zijn als dat het aanvankelijk leek. En uit die andere koffertjes haal je een hoop nuttige informatie over jezelf als je inderdaad op een rustige en echte manier op zoek gaat naar het handvat van deze kleine koffertjes (lees: het passende woord dat hoort bij dit gevoel) en de bijbehorende manieren om met die gevoelens om te gaan.
Maar goed, er was natuurlijk wel een reden waarom je andere gevoelens maar in de ‘jaloezie’-koffer hebt gegooid. Dat soort gevoelens zijn vaak dus niet de makkelijkste gevoelens. Minstens zijn het gevoelens waar je blijkbaar niet echt graag naar kijkt.
Dus dat maakt het vaak best wel lastig om als eerste de meest zwaarwegende koffertjes uit deze verzamelkoffer te vissen om ze te openen. Wat ik zei, daar zit best nog wel eens wat ‘ouwe shit’ of traumatische herinnering en de bijbehorende angst weerhoudt ons makkelijk om de rest uit te pakken.
Toch is het handig om eerst de oude rommel op te ruimen. Want die patronen kom je op een hoop verschillende plekken in je leven tegen en na die eerste lastige start wordt het proces juist vaak een stuk lichter. Maar tja, die éérste koffertjes hé…
Daarover geef ik trouwens graag even een pro-tipje: je kunt in deze metafoor er ook wel degelijk voor kiezen om eerst maar eens wat te oefenen met het uitpakken van de kleinere en koffertjes met minder ‘gewicht’. Want daardoor krijg je op zich al wat vertrouwen in het vermogen om zooi op te ruimen ( LOL, dat ik als rommelkont nou juist deze woorden moet kiezen… 😀 ). Maar vooral kan gelden dat dingen in de ‘lastiger’ koffers zich som eigenlijk min-of-meer ‘vanzelf’ op lijken te lossen door succesvol bezig te zijn met de ‘makkelijker’ koffertjes (een beetje als Flash2.0 waarin het traumatisch gewicht van herinneringen voor een stuk kan verdampen doordat je schijnbaar alleen maar bezig bent met interessante/prestatie-momenten).
Afsluitend over jaloezie
Al met al wil ik ook hier weer graag weer eens een lans breken voor de kinksters die kunnen helpen om onze maatschappij dingen te leren (zoals de consent discussie is misschien niet gestart in de kink-analen. Maar die daar wel echt een theoretische vlucht heeft genomen).
Ik denk dat er een hoop te leren is van je eigen jaloezie, ook al is het niet altijd gezellig om daar beter naar te kijken. Ik denk dat de Kinksters die met ethische non monogamie bezig zijn daar meer kijken op hebben en niets meer tegen komen.
En ik denk dat, wanneer het je lukt om in de kleinere koffertjes te duiken in die container koffer, dat daar een hoop wijsheid en vrijheid in gevonden kan worden, die ik je van harte gun.
Hans (Kink Aware Coach .com)
Mijn vraag aan jou:
Sex is not the enemy!
Taboe-onderwerpen zijn soms lastig te vinden op het net omdat we er niet over praten en seks actief wordt weggefilterd door veel social media. Ik probeer om in begrijpelijke taal iets zinnigs te zeggen over dingen die ineens weer ‘taboe’ aan het worden zijn, als het aan politici, het bankwezen en facebook ligt.
Vandaar, als jij iemand weet die iets aan dit stukje zou hebben, als jij vind dat ik iets gezegd heb dat hout snijdt wat jou betreft, stuur zo iemand dan zelf even de URL van dit stukje. Of hieronder staan de social media-knoppen die je daarvoor ook kunt gebruiken. Zodat we zinnig blijven praten over seks.
Wanneer dit artikeltje jou aan het denken zet en je wilt daar eens contact over opnemen: klik hier*
Heb je aanvullingen of opmerkingen: plaats hieronder een reactie…
< contact opnemen >
Quotes:
Neem even contact met me op voor een afspraak door hier te klikken*
West-coaching Privacy statement
Kink in de Relatie: Kink Aware Coaching 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.