triangle of love

In relatie-coaching komt natuurlijk regelmatig de vraag:
Question:
“hou ik wel van mijn partner?… Wat is liefde eigenlijk?”
Answer:
En ik heb er al eerder vanuit oud-Griekse filosofie over geschreven maar ik haal ook vaak de driehoek van Robert Sternberg aan. Hij bedacht (in ’86) de driehoekstheorie van de liefde (triangular theory of love).

En als je jezelf afvraagt of het misschien een bekend model is: Google het eens*! dan zie je dat het één van de populairste classificatie ideeën is.

intimiteit........passie ........__________...... ........\......../...... .........\....../....... ..........\..../........ ...........\../......... ............\/.......... ........commitment......

Volgens Sternberg heeft liefde tussen mensen 3 componenten die je in een driehoek kan plaatsen:

intimiteit
passie
commitment

Waar vervolgens dus 8 verschillende subtypes van liefdesrelaties uit afgeleid kunnen worden, daarover straks meer…

Componenten van de liefde

Intimiteit

De eerste is intimiteit. Daarbij gaat het gevoelens van nabijheid en verbondenheid, betrokken zijn, elkaar aardig vinden in een liefdevol gevoel.

Passie

Passie is de tweede component. Dit gaat meer over lust, over drijfveren die leiden tot romantiek, over fysieke aantrekkelijkheid en het streven naar seksuele voldoening.

Commitment

De derde poot van deze driehoek van liefde is commitment, verbintenis, de beslissing om die liefde belangrijk te vinden op de lange termijn.

Je kunt samen kijken hoe sterk die drie componenten zijn (dat bepaalt de sterkte van de liefde die je voelt) en wat hun onderlinge verhouding eigenlijk betekenen (dat bepaalt het type liefde).

Je moet ze niet los van elkaar willen zien, en eigenlijk ook niet binair “aan-uit” willen bekijken (zoals ik hier in het versimpelde tabelletje hieronder doe met een cijfer van òf nul òf tien). De verschillende componenten communiceren ook met elkaar en ook met de acties die ze produceren waardoor er verschillende soorten liefdevolle ervaringen gevormd worden.

8 subtypes in liefdesrelaties

Daarmee kom je op de genoemde 8 subtypes in liefdesrelaties:

TYPE	INTIMITEIT (hart)	PASSIE (onderbuik)	COMMITMENT (hoofd)
Nonlove	0	0	0
Liking	10	0	0
Infatuated love	0	10	0
Empty love	0	0	10
Romantic love	10	10	0
Compasionate love	10	0	10
Fatuous love	0	10	10
Consumate love	10	10	10
Versimpelde binaire weergave: (Geef je een relatie een 0 voor een bepaald aspect, of een 10)		totaal niet: 0	volledig: 10

Natuurlijk is de buik/hart/hoofd metafoor een beetje versimpeld. Niemand houdt alleen vanuit z’n hoofd een relatie vol. Daar zitten altijd ook andere gevoelens onder, al is het maar de angst om alleen te zijn. en de kans dat een relatie alleen vanuit de onderbuik erg lang bestaat… niet zo heel groot (tenzij je een perfecte aanvulling bent op elkaars fetish)

Nonlove: (geen liefde) als geen intimiteit, geen passie en geen commitment aanwezig zijn dan is er eigenlijk gewoon geen liefde aanwezig. Nonlove kenmerkt de grote meerderheid van onze persoonlijke dagelijkse relaties, die eerder losse interacties zijn zonder veel relatie.
Liking: Als er intimiteit, maar geen passie en geen commitment aanwezig is dan vind je elkaar aardig. Èrg aardig, een beetje aardig, dat hangt weer van de hoeveelheid af. Vriendschap karakteriseer de nabijheid, verbondenheid en warmte tegenover de ander, zonder gevoelens van intense passie of commitment voor langdurige inzet.
Infatuated love: Als er passie is, maar (nog) geen intimiteit en (nog) geen commitment is, dat zie je regelmatig in de eerste fase van liefde: de verliefdheid of tijdens bootycalls en swingen. Romantische relaties beginnen vaak als verliefdheid en als intimiteit en toewijding groeien dan groeit romantische liefde. Als er geen intimiteit of toewijding ontwikkelt dan kan de liefde soms ook plotseling uitdoven.
Empty love: Als er commitment aanwezig maar geen intimiteit, en geen passie (meer) aanwezig is dan is liefde een plichtpleging geworden.”Lege liefde” omdat er eigenlijk gen emotionele grond meer voor de liefde is. Toch is dat geen onzinnige verbintenis. Kijk bijvoorbeeld naar gearrangeerde huwelijken. Deze kunnen beginnen als een lege liefde maar uitgroeien tot een andere vorm. “Lege liefde” hoeft dus niet “het begin te zijn van het einde” te zijn maar kan ook “het begin te zijn in plaats van het einde.”
Romantic love: Liefde die je voelt wanneer intimiteit en passie naast elkaar in een relatie voorkomen, dat wordt wel de “romantische liefde” genoemd. Niet zozeer vanuit het hoofd maar vanuit de buik en het hart. De minnaars uit de romantiek werden niet alleen fysiek aangetrokken maar voelden zich ook sterk emotioneel verbonden – zowel intiem als hartstochtelijk, maar zonder hun betrokkenheid belangrijk te maken.
Companionate love: Als er alleen passie en verbintenis gevoeld worden. Een intieme, niet-passionele vorm van liefde die sterker is dan vriendschap vanwege het element van betrokkenheid op de lange termijn. Dit soort liefde zie je ook wel in langdurige huwelijken waar de passie niet langer aanwezig is maar waar diepe genegenheid en toewijding blijven bestaan. De passie kan soms elders uitgeleefd worden, juist omdat de betrokkenheid zo groot is.
Fatuous love: ‘dwaze’ liefde ervaren wanneer mensen wanneer zij passie delen en commitment hebben. Bij voorbeeld een wervelstorm-verkering of -huwelijk… “Dwaas” is hier niet oordelend bedoeld. De ‘dwaasheid’ zit in het gegeven dat er een de relatie wordt gebouwd op basis van passie zonder de stabiliserende invloed van intieme betrokkenheid. Dat geeft stormachtige relaties.
Consumate love:
Sternberg zegt echter ook dat het handhaven van een volmaakte liefde zelfs nog moeilijker is dan het bereiken ervan. Hij benadrukt ook het belang van het vertalen van de componenten van liefde naar acties. “Zonder expressie,” waarschuwt hij, “kunnen zelfs de grootste liefdes verdampen.” Dat lijkt te zeggen dat deze volmaakte liefde misschien ook niet permanent is in zijn opinie.

Idealiter (volgens deze theorie) voelen we alle drie sterk, en dan wordt het ook wel de ideale liefde genoemd of de “volleerde” liefde… Sternberg noemde dit ook wel de liefde die in verband mag worden gebracht met met het ‘perfecte paar’ dat ook na vijftien jaar of langer nog geweldige seks heeft in de relatie, ze kunnen zich ook niet voorstellen dat ze op lange termijn met iemand anders gelukkiger zouden kunnen zijn. Zo overwinnen ze hun weinige relatie problemen op een sierlijke manier en genieten ze beiden van de relatie met elkaar (OK, dit klinkt een tikje oordelend misschien, maar we begrijpen wat er bedoeld wordt).

Wat is liefde?

Misschien helpt het om deze aspecten te kennen. Zonder je vast te leggen, zonder te verwachten dat het nooit zal veranderen, zonder te verwachten dat het allemaal vanzelf zal gaan.
Deze driehoekstheorie is vaak wel een helder beeld dat veel dynamieken in relaties kan helpen verklaren (zeker wanneer je nadenkt over de dubbele aansturing van vrijwel ieder biologisch systeem: elementen die excitatie en elementen die inhibitie geven). Dus wanneer je na wilt denken over jouw liefde(s) dan raad ik aan die in het achterhoofd te houden (ook zonder de 8 subtypen te moeten kennen).

Hans (Kink Aware Coach .com)

Lees bijvoorbeeld:
Triangular theory of love. Sternberg, Robert J., Psychological Review, Vol 93(2), Apr 1986, 119-135.
Construct validation of a triangular love scale. Sternberg, R. J. (1997). European Journal of Social Psychology, 27(3), 313–335

Wanneer dit aan het denken zet en je wilt daar eens contact over opnemen: *klik hier*

Heb je aanvullingen of opmerkingen: plaats hieronder een reactie…

< contact opnemen >

Kink in de Relatie: Kink Aware Coaching

Kink in je relatie kan fun, maar soms ook wel lastig zijn… Hans geeft je bruikbare antwoorden.

De drie poten aan de driehoek van de liefde (naar Sternberg)